نفت در برابر غذا
تاریخ انتشار: ۲۲ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۴۴۴۱۸۱
علی مهدیان؛ استاد حوزه و دانشگاه:بعد از اشغال کویت توسط عراق، شورای امنیت سازمان ملل، قطعنامه ۹۸۶ را تصویب کرد که عراق صدام را تحت فشار قرار دهند و عملا این کشور را به سمت خلع سلاح پیش ببرند. از جنگ کویت در ۱۹۹۵ تا اشغال عراق توسط آمریکا در ۲۰۰۳ این تحریمها ادامه داشت. نام این تحریم، برنامه «نفت در برابر غذا» بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
حالا اتفاق جالبی در دوران «پساروحانی» در ایران رخ داده که توجه به ابعاد آن میتواند برای اندیشهورزان درباره رفتارهای سیاسی قدرتها و همینطور جریانهای سیاسی داخل ایران مفید باشد.
آمریکا در آزادکردن پولهای بلوکه شده ایران تلاش میکند، ماجرای «نفت در برابر غذا» را پیاده کند؛ یعنی به نحوی طراحی کند که غذا و دارو با پولهای بلوکه شده تهیه شود. ایران نیز در تعامل با کشورهای مختلف مثل آنچه در گفتوگو با کشورهای آفریقایی مثلا رخ داد، بنا گذاشته به جای گرفتن دلار در برابر نفت، کالا تحویل بگیرد.
خب، جالب بودن ماجرا کجاست؟
اول اینکه تحریمهای ایران قابل مقایسه با تحریمهای عراق نیست. ایران یک تحریم ۳۶۰درجهای را بیش از 15-10سال تجربه کرده است. ایران حتی در اوج بیماری کرونا که همه دنیا گرفتار آن بودند و در داخل روزانه صدها نفر به کام مرگ میرفتند، به لحاظ دارو و غذا تحریم بود. حالا اگر فرض کنیم -چون واقعیت این هم نیست، اما فرض کنیم- بعد از
15-10سال آمریکا و کشورهای غربی به این نتیجه رسیدهاند که تحریم همهجانبه ایران را در غذا و دارو تخفیف بدهند، معنای این اتفاق چیست؟ آیا شکست سیاست انزوا و تحریم ایران است یا موفقیت این سیاست؟ چهکسی یک گام به عقب برداشته؟ ایران یا دشمن؟
دوم اینکه اگر ایران و بسیاری از کشورهای دنیا هر آنچه میخواهند را با هم معامله کنند، بدون پول، بدون دلار، آیا این انزوای ایران است یا انزوای دلار؟
سوم اینکه اگر ایران هر آنچه میخواهد از صنایع، سلاح و هر چه که فکرش را بکنید با کشورهای مختلف دنیا دادوستد کند، اسلحه بفروشد، صادر کند یا هواپیما وارد کند، در پیمانهای چندضلعی قدرتهای نوظهور جهانی، حضور جدی پیدا کند و به رسمیت شناخته شود و کشورهای همسایه که همیشه مددکننده ابرقدرتها بودهاند، مقابلش کرنش کنند، حالا در چنین شرایطی اینکه بتواند مقابل پول خود که دشمن از او دزدیده، مایحتاجی که میخواهد از دشمن بگیرد، این، الان باز شدن دست ایران در دنیا و خروج او از انزواست یا منزویشدن ایران؟ این، نمایشگر عزت ایران است یا تحقیر او؟ نمایشگر شکست اوست یا پیروزی او؟ اساسا دست ایران در دنیا بازتر شده یا بستهتر؟ خوب است تحلیل جمهوریخواهان را بشنوید، - با مواضع آنها کاری ندارم، فقط تحلیلشان را بشنوید- آنها معتقدند که این بازی دمکراتها برای ادا و اطوار درآوردن و ژست گرفتن است؛ و الا ایران که دستش در خرید و فروش اسلحه و صنایع با قدرتهای دیگر باز است. دادن پول به هر صورتی به او، دست این کشور را بازتر میکند، چون ایران که باید این اقلام را تهیه میکرد، حالا اینگونه تهیه و پولش را جابهجا میکند.
پس قصه چیست؟
همهچیز، یک ژست رسانهای است برای قدرتی که در مقابل توان روزافزون بینالمللی ایران مستاصل شده. آنچه در حال تحقق است شکست و بیآبرویی قدرتها در تحریم ایران است.
این، برای جریان غربگرای ایران خیلی بدتر است، چرا؟ اینها دولتی را حمایت میکردند که در اوج بیماری و مرگومیر ایرانیها بعد از مذاکرات مفصل و التماسی در نهایت حتی نتوانست به اندازه صدامحسین هم از آمریکا راه نفس بگیرد، الان که اصلا تحریمها بیخاصیت شده، پولها به شکلهای مختلف در حال بازگشت و ایران در حال خروج از انزواست، حالا این جریان، رفتار خندهداری را شروع کرده، سبک نقزنی و خدشههای بچگانه که جواب نمیدهد، شاید با کلمه «نفت مقابل غذا» بتوانند آن حس انزوا و تحقیر عراق صدام را روی موفقیتهای بینالمللی ایران بار کنند، غافل از اینکه این سبک تحلیلها و روایتها بیشتر نشاندهنده استیصال و بیآبرویی این جریان است. دهه 90 شاید یکی از پردردترین دهههای انقلاب بود، اما لااقل فایدهاش این بود که جریان غربگرا در عمل رسوا شد و این، تجربه کمارزشی برای مردم نخواهد بود.
کد خبر 779871 برچسبها دولت سیزدهم
منبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: دولت سیزدهم تحریم ها قدرت ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۴۴۴۱۸۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ایران بازار عراق را از دست میدهد؟ | واکنش معاون وزیر صمت به رقابت ترکیه با ایران در بازار عراق
به گزارش همشهری آنلاین، عراق یکی از مهمترین شرکای تجاری ایران است و عراق نیز به ایران نیاز دارد. به همین دلیل، هر دو کشور حساب ویژهای برای توسعه مبادلات باز کردهاند و میخواهند تا سال ۱۴۰۶، ارزش تجارت دوجانبه را با افزایش ۱۰۰ درصدی به ۲۰ میلیارد دلار برسانند؛ اما ایران تنها تاجر حاضر در بازار عراق نیست و برای این هدف باید با ترکیه، بهعنوان قدیمیترین رقیب و حتی چین و عربستان رقابت کند.
البته هدفگذاری ۲۰ میلیارد دلاری برای تجارت ایران و عراق موضوع جدید نیست و در دهه ۹۰ چندین بار بر این هدفگذاری تأکید شده است. حتی در سال ۱۳۹۷، که عراق در بحث واردات از ایران، از چین نیز سبقت گرفت و به بزرگترین مشتری ایران تبدیل شد، گمان میشد قبل از سال ۱۴۰۰ رؤیای افزایش تجارت دوجانبه به ۲۰ میلیارد دلار محقق شود؛ اما تحقق این هدف فقط به خرید کالاهای ایرانی از عراق منوط نیست و باید مکانیسمهای رقابتی در بازار عراق، نیاز این کشور به موازنه تجاری و خنثی کردن تبعات تحریمهای ظالمانه غربی نیز مدنظر قرار گیرد.
چرا تجارت با عراق مهم است؟اهمیت عراق برای ایران از چند منظر مطرح است. اول اینکه تجارت با این کشور عمدتاً توسط بازرگانان بخش خصوصی انجام میشود و سهم کالاهای ساخته شده و دارای ارزشافزوده بالا در آن زیاد است. به همین دلیل است که اهمیت تجارت با عراق، حتی از امارات که ارزش مبادلاتش با ایران به سه برابر عراق میرسد، بیشتر است؛ چراکه امارات برای ایران یک پایگاه تجاری است و بنا به شرایط تحریم جایگاه مهمی در تجارت با ایران پیدا کرده است درحالیکه عراق با مبادلات مستقیم و بدون واسطه به شریک استراتژیک تجارت ایران تبدیل شده است.
بررسی آمارهای تجارت خارجی ایران در سال ۱۴۰۲ حاکی از این است که از بین ۴ شریک اول تجارت خارجی ایران، تراز تجاری کشور بدون نفت، با چین، امارات و ترکیه منفی و با عراق مثبت است. در حقیقت عراق بدون احتساب نفت، بزرگترین شریک تجاری ایران محسوب میشود و بخش عمده تجارت ۹.۸ میلیارد دلاری با این کشور ربطی به نفت نداشته است.
نکته دیگر اینکه سهم زیادی از تجارت با عراق، مستقیم یا غیرمستقیم به بنگاههای کوچک و متوسط از گلخانهها گرفته تا شرکتهای تولیدی کوچک اختصاص دارد و تقویت آن به بهبود واقعی وضعیت کسبوکارها کمک میکند.
بیشتر بخوانید:
ادعای عجیب مقام عراقی | عراق بدهی خود به ایران را با نفت سیاه تسویه می کند
رفع چالشهای صادرات به عراقبازار صادراتی ایران در عراق با چند تهدید جدی روبروست. اول تحریمهای بانکی و اقتصادی غرب و آمریکا. دوم رقیب قدرتمندی مانند ترکیه و سوم، یکطرفه بودن تجارت با عراق و بیرغبتی آنها برای توسعه مناسبات. در مورد اول، سالهاست که بخش خصوصی مسیرهای ابتکاری خود را به راه انداخته اما از اواسط سال گذشته، با دونرخی شدن ارز در عراق، تجارت ایران از مسیر صرافیها با چالش افزایش قیمت تمامشده روبهرو شد. در آن زمان گرچه برخی فاتحه صادرات به عراق را خواندن اما رایزنی در رأس دولت توانست به عبور تجار از این گردنه سخت کمک کند.
مهدی ضیغمی، معاون وزیر صمت و رئیس سازمان توسعه تجارت ایران در گفتوگو با همشهری، گفت: ترکیه قدیمیترین رقیب ایران در بازار عراق است و تحولات مربوط به سهم بازار در رقابت با ترکیه اتفاق جدیدی نیست؛ اما از چندی پیش، مشکلاتی در بازار صادراتی ایران به خاطر اتفاقات ارزی عراق رخ داد که با تدابیر دولت و رایزنیهای انجام شده بهتدریج در حال مرتفع شدن است.
ضیغمی تأکید کرد: رسیدگی سریع به حواشی پیشآمده برای بازار صادراتی ایران در عراق این مسئله مدنظر رئیسجمهوری بود و یک هیات عالیرتبه نیز با همراهی وزیر امور خارجه کشورمان طی سفر به عراق با محمد شیاع السودانی، نخستوزیر این کشور دیدار کردند و مسئله در حال حل شدن است.
برآورد ضیغمی این است که ایران بازار صادرات عراق را از دست نخواهد دارد و بهزودی توافق جامع تجاری بین دو کشور با هدف رساندن ارزش تجارت دوجانبه به ۲۰ میلیارد دلار اجرایی خواهد شد که حواشی فعلی را نیز برطرف میکند.
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با تأکید بر اینکه ترکیه در بازار عراق رقیب ایران بوده و خواهد بود، گفت: «طبیعتاً آنها تلاش خود را برای حضور قویتر در بازار عراق انجام میدهند و ما هم برنامهریزیهای خود را بر مبنای منفعت دوجانبه اجرایی خواهیم کرد.»
در این میان، از سال گذشته، تلاشهای بزرگی برای سرمایهگذاری مشترک میان بخشهای خصوصی ایران و عراق آغاز شده که هدف آن؛ وارد کردن تجارت ایران و عراق به جاده دوطرفه، و متوازنسازی مبادلات دو کشور است. اتفاقی که اگر رخ دهد، میتواند تجارت دو کشور را حتی به بالاتر از ارقامی نظیر ۲۰ میلیارد دلار برساند.
کد خبر 847409 منبع: روزنامه همشهری برچسبها سازمان توسعه تجارت ایران تجارت خارجی عراق